Një studim shkencor i publikuar së fundmi shqyrtoi efektet e mundshme të dëmshme të disa kimikateve, që zakonisht gjenden në produktet shtëpiake, në zhvillimin e qelizave që mbështesin trurin
Studimi, i cili përdori kultura qelizore njerëzore dhe minj, zbuloi se kimikatet e pranishme në dezinfektuesit, ngjitësit dhe tekstilet e mobilieve janë potencialisht të dëmshme për oligodendrocitet, qelizat kritike në zhvillimin e trurit.
Çfarë zbuloi hulumtimi?
Ndër përbërësit e identifikuar ishin komponime kuaternare dhe organofosfate që përdoren zakonisht në produkte të ndryshme shtëpiake.
Komponimet kuaternare janë të pranishme në dezinfektuesit, dezinfektuesit e duarve dhe sendet e kujdesit personal, ndërsa organofosfatet gjenden në tekstile, ngjitës dhe mobilie.
Këto kimikate u zbuluan se ndikojnë në maturimin dhe mbijetesën e oligodendrociteve, të cilat janë kritike për izolimin e neuroneve dhe ruajtjen e sinjalizimit efikas neuronal në tru, transmeton Telegrafi.
Hulumtimi u krye me kolegët nga Erin Cohn, një biolog molekular nga Case Western Reserve University School of Medicine në Ohio dhe u botua në revistën Nature Neuroscience.
– Zbuluam se oligodendrocitet – por jo qelizat e tjera të trurit – ishin çuditërisht të ndjeshme ndaj përbërjeve kuaternare të amonit dhe retardantëve organofosfat të flakës, theksoi Cohn.
Ekspertët bëjnë thirrje për kujdes në interpretimin e rezultateve
Megjithëse studimi ngre shqetësime për efektet e mundshme neurozhvillimore, ekspertët kërkojnë kujdes në interpretimin e rezultateve, duke përmendur përqendrimet e larta të përdorura në eksperimente në krahasim me ekspozimin normal të njeriut ndaj kimikateve.
– Pyetja nuk është nëse diçka është toksike apo jo, por nëse është toksike në kushtet ndaj të cilave ka të ngjarë të ekspozohemi, thekson Oliver Jones, një kimist mjedisor nga Universiteti RMIT, i cili nuk ishte i përfshirë në studim.
Megjithatë, grupe të caktuara, si pastruesit e shkollave dhe spitaleve, përballen me ekspozim të shtuar ndaj këtyre përbërësve për shkak të përdorimit të shpeshtë të dezinfektuesve industrialë.
Kërkimet mbi efektet shëndetësore të këtyre kimikateve kanë marrë vrull, veçanërisht gjatë pandemisë Covid-19, me studime që tregojnë rritje të niveleve të komponimeve kuaternare në qarkullimin e gjakut të njeriut.
Këto komponime dhe retardantët organofosfat të flakës paraqesin një sfidë për shkencëtarët për shkak të diversitetit të tyre strukturor dhe ka një thirrje në rritje për të vlerësuar në mënyrë gjithëpërfshirëse rreziqet e tyre.
– Ata mund të tërheqin vëmendjen e Konventës së Stokholmit kur të përfundojë luftën kundër organofluorineve (PFAS), sugjeron Ian Rae, një kimist mjedisor dhe këshilltar i Programit të Mjedisit të Kombeve të Bashkuara për kimikatet në mjedis.