Sudani po përballet me një zi buke që mund të bëhet më e keqe se çdo gjë që ka parë bota që nga Etiopia 40 vjet më parë, kanë paralajmëruar zyrtarët amerikanë, pasi dërgesat e ndihmave vazhdojnë të bllokohen nga ushtritë ndërluftuese, por furnizimet me armë për të dyja palët vazhdojnë të rrjedhin.
Me shumicën e vëmendjes së botës të përqendruar në Gaza, skenën e një urie tjetër të shkaktuar nga njeriu, Sudani është tashmë kriza më e keqe humanitare në botë dhe po rrëshqet drejt një fatkeqësie humanitare të përmasave historike, me shumë më pak mbulim mediatik dhe shqetësim global.
“Ne kemi nevojë që bota të zgjohet nga katastrofa që po ndodh para syve tanë,” u tha gazetarëve Linda Thomas-Greenfield, ambasadorja e SHBA në OKB.
Ajo po fliste ndërsa El Fasher, kryeqyteti i rajonit të Darfurit të Veriut dhe një ish qendër humanitare, u përball me muajin e dytë nën rrethimin nga Forcat e Mbështetjes së Shpejtë (RSF). RSF është një grup paraushtarak që ka luftuar kundër Forcave të Armatosura Sudaneze (SAF) që nga prilli 2023, kur një luftë për pushtet midis dy gjeneralëve rivalë, Abdel Fattah al-Burhan i SAF, sundimtari de facto i vendit dhe Mohamed Hamdan Dagalo i RSF-së, i njohur edhe si Hemedti, u përshkallëzua në një konflikt që ka ndarë vendin. Lufta civile ka vrarë tashmë 14,000 njerëz dhe ka detyruar 10 milionë të largohen nga shtëpitë e tyre.
Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi një rezolutë të hartuar nga Mbretëria e Bashkuar të enjten, duke kërkuar fundin e rrethimit të El Fasher, por luftimet u përshkallëzuan të premten me SAF që pretendoi se kishte zmbrapsur një sulm të madh të RSF-së, duke shkaktuar “humbje të mëdha”.
Shefja e Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar, Samantha Power, tha se kishte shqetësime se çfarë do të ndodhte me njerëzit që strehohen në El Fasher nëse qyteti bie në duart e RSF. Kjo forcë është rekrutuar kryesisht nga milicitë Janjaweed, të cilët kryen masakra ndërsa luftonin në anën e qeverisë së Khartoum-it në gjenocidin e Darfurit nga 2003 deri në 2005.
“RSF ka plaçkitur sistematikisht magazinat humanitare, ka vjedhur ushqime dhe bagëti, duke shkatërruar objektet e magazinimit të grurit dhe puset në komunitetet më të cenueshme sudaneze”, tha Power.
Ajo shtoi se të dhënat aktuale sugjerojnë se kriza është “e krahasueshme dhe potencialisht më e keqe” se një zi buke e vitit 2011 në Somali që vrau një çerek milion njerëz.